นางไอ่คำ

 บทความเรื่อง: นางไอ่คำ

นางไอ่คำ เป็นตัวละครเอกในตำนานพื้นบ้านของภาคอีสาน โดยเฉพาะในเรื่อง “พญาคันคาก” ซึ่งเป็นนิทานที่สะท้อนความเชื่อและวัฒนธรรมของชาวลุ่มน้ำโขงในอดีต

นางไอ่คำเป็นธิดาของพระราชาผู้ปกครองเมืองอุดรธานี มีรูปโฉมงดงาม เป็นที่หมายปองของทั้งมนุษย์และพญานาค วันหนึ่งพญานาคนามว่า “สุทโธนาค” หรือ “พญานาคคำ” หลงรักนางไอ่คำ จึงจำแลงกายเป็นชายหนุ่มรูปงามขึ้นมาบนโลกมนุษย์ และพานางลงไปยังเมืองบาดาลใต้แม่น้ำโขง

เหตุการณ์นี้ทำให้เกิดความขัดแย้งระหว่างโลกมนุษย์กับเมืองนาค และนำไปสู่การต่อสู้ของพญาคันคาก (คางคก) กับพญานาคในเวลาต่อมา

ตำนานนางไอ่คำจึงไม่ใช่เพียงเรื่องความรัก แต่ยังสะท้อนความเชื่อเรื่องโลกใต้พิภพ การอยู่ร่วมกับธรรมชาติ และความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งศักดิ์สิทธิ์อย่างลึกซึ้ง